Kinezjologia Edukacyjna, której pierwszą część stanowi metoda Gimnastyki Mózgu® to praktyczny system edukacyjny, który posługuje się prostymi ćwiczeniami usprawniającymi funkcje poznawcze mózgu.
Są to ćwiczenia podzielone na 4 grupy:
1/ Na przekraczanie linii środka: stymulują pracę zarówno dużej jak i małej motoryki. Główny mechanizm „jedności myśli i ruchu”, będący podstawą tych ćwiczeń sprzyja udoskonaleniu i integracji połączeń prawej i lewej półkuli mózgu oraz całościowego odbioru materiału na poziomie analizy i syntezy. Stymulują mózgowe ośrodki mowy i języka, stanowią „rozgrzewkę” dla wszelkich umiejętności wymagających przekraczania lateralnej linii środkowej. Np. Ruchy naprzemienne
RUCHY NAPRZEMIENNE i SKAKANIE NAPRZEMIENNE przy muzyce. Koordynuję ruch tak, że gdy ramię się porusza, w tym samym czasie porusza się też noga po przeciwnej stronie. Robię ruch z przodu, z boku i z tyłu ciała i poruszam oczami we wszystkich kierunkach. Dotykam ręką przeciwległego kolana i przy okazji „przekraczam linię środkową”. Gdy półkule mojego mózgu współpracują ze sobą, czuję się otwarta na to, by uczyć się nowych rzeczy.
2/ Energetyzujące: aktywizują przebieg procesów nerwowych pomiędzy komórkami i grupami komórek nerwowych mózgu i ciała, wzmacniają układ proprioceptywny informujący mózg o pozycji ciała w przestrzeni i jakości bodźców dochodzących ze środowiska zewnętrznego, mają bezpośredni wpływ na fizjologiczną podstawę przyjmowania i zapamiętywania informacji. Szczególnie ważne dla dzieci z tendencją do nadpobudliwości (poprawiają jasność w odczytywaniu bodźców i właściwą na nie reakcję). np. Punkty na myślenie
Dziadek robi PUNKTY NA MYŚLENIE zanim zacznie czytać lub rozwiązywać krzyżówki. Trzymając rękę na pępku, głęboko masuje punkty pod obojczykiem, po prawej i lewej stronie mostka. Czasem gdy robię PUNKTY NA MYŚLENIE udaję, że mam pędzel na nosie i maluję na suficie ósemki lub WODZĘ oczami wzdłuż linii, gdzie ściana spotyka się z sufitem. Potem gdy czytam, moje oczy po prostu ślizgają się po słowach.
3/ Relaksujące: sprzyjające wyciszeniu, pogłębieniu pozytywnego nastawienia i uzyskaniu motywacji do działania. np. Pozycja Cooke`a
To ćwiczenie robimy, kiedy jest nam smutno, czujemy się zagubieni, przemęczeni… Składa się z dwóch części. Dziadek przedstawia część pierwszą, babcia – drugą. Krzyżujemy nogi w kostkach, tak jak nam wygodnie. Następnie krzyżujemy ręce, przekręcamy tak aby połączyły się wnętrza dłoni, splatamy palce i przyciągamy ręce do klatki piersiowej. Siedzimy chwilę w tej pozycji spokojnie oddychając, z zamkniętymi oczami i językiem przylegającym do podniebienia. W drugiej części ćwiczenia rozplatamy nogi i ręce, łączymy końce palców i układamy je na kolanach. Powoli opuszczamy język i otwieramy oczy. Całe ćwiczenie robimy tak długo, ile nam potrzeba.
4/ Wydłużające: ograniczają negatywny wpływ “odruchu obronnego ścięgien”, który powstaje w sytuacji podejmowania nowego zadania. Umożliwiają lepszą komunikację pomiędzy tylnymi partiami mózgu odpowiedzialnymi za „przetrwanie” i przednimi (nowa kora) gdzie odbywają się operacje intelektualne. Np. Pompowanie pietą
POMPOWANIE PIĘTĄ zwiększa motywację i gotowość do ruchu. Robimy je zawsze, gdy czujemy, że „utknęliśmy”. Wychylając się w przód, dociśnij łagodnie tylną piętę do podłoża wraz z wydechem. Następnie rozluźniając się unieś piętę i weź głęboki wdech. Powtórz po trzy razy na każdą nogę. Im bardziej ugniesz przednie kolano, tym bardziej wydłużą się twoje mięśnie łydki.
Rysunki i opisy ćwiczeń z: „Gimnastyka Mózgu dla rodziców, nauczycieli i wszystkich, którzy interesują się relacją pomiędzy ruchem a uczeniem się całym mózgiem”, dr Paul Dennison, rysunki Gail Dennison, Edu-Kinesthetics, Inc. California, USA, 1994, tłumaczenie na język polski, Magdalena Wilczyńska, skrypt do warsztatów 1998.
Wiele osób na całym świecie doświadczyło jak efektywnym narzędziem uczenia się i funkcjonowania na optymalnym poziomie jest Kinezjologia Edukacyjna. Wspomaga procesy uczenia się osób we wszystkich kategoriach wiekowych, również ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi.
Dzięki wykorzystaniu ćwiczeń Gimnastyki Mózgu®, wszystkie części mózgu włączają się i współpracują, żeby ulepszyć każdą wybraną umiejętność. Uproszczony model mózgu opisuje dominację jednej półkuli mózgu w danym czasie jako “proces jednostronny”. Współpraca obu półkul jest określana jako “procesy zintegrowane lateralnie”.
Badania pokazują, że dzieci z trudnościami w nauce mają tendencję do korzystania „bardziej” z jednej półkuli mózgu. Również osoby dorosłe w sytuacjach stresowych posługują się najczęściej takim wzorcem postępowania. Kinezjologia Edukacyjna jest efektywnym narzędziem do przezwyciężania stresu podczas zintegrowanej pracy mózgu i dzięki ćwiczeniom jakie proponuje możliwe jest łatwiejsze uzyskanie określonych umiejętności.
Kinezjologia Edukacyjna jest bardzo skuteczną metodą i może być dodatkowo uzupełniana pracą innymi metodami po to, by uwzględniać indywidualną specyfikę osób spowodowaną np. ich stanem zdrowia czy deficytami rozwojowymi. Uczestnictwo w programach Kinezjologii Edukacyjnej daje możliwość łatwiejszego uczenia się również poprzez wzrost możliwości rozumienia i pamięci.
Kinezjologia Edukacyjna jest przeznaczona także do poprawy zdolności organizacyjnych i koncentracji, podniesienia motywacji do działania, doskonalenia umiejętności matematycznych, twórczego pisania i mówienia. Osoby uczestniczące w kursach Kinezjologii Edukacyjnej uczą się technik, które mogą wykorzystać natychmiast, aby podnieść wyżej wspomniane umiejętności. Kinezjologia Edukacyjna usprawnia też mechanizmy wyznaczania i osiągania celów, a także podejmowania decyzji.
Proponując powyższe ćwiczenia dr Paul E. Dennison, twórca metody, stworzył propozycję efektywnego uczenia się poprzez połączenie terapii edukacyjnej z technikami z dziedziny optometrii, neurofizjologii, Kinezjologii Stosowanej, Programowania Neurolingwistycznego, rozwoju psychomotorycznego, psychologii klinicznej i akupunktury. Będąc dyslektykiem sam doświadczył trudności w procesie uczenia się, a mimo to ukończył Uniwersytet w Bostonie na początku lat 60-tych, następnie uczył w szkole publicznej w Los Angeles.
Asystował przy testowaniu programu do nauki czytania dr Constans Arnsden, dobrze znanego w USA dzięki innowacyjnemu podejściu do nauki czytania. W 1969 roku otworzył swoją pierwszą klinikę czytania. Dwa lata później, po przestudiowaniu prac dr Samuela T. Ortona, dr Domana i dr Delecato, rozpoczął pracę nad treningiem percepcyjno – motorycznym i sprawdzaniem dominacji oka i ręki oraz wpływem tych elementów na proces uczenia się.
Nowatorskie narzędzia edukacyjne Kinezjologii Edukacyjnej zawierają ustalanie celów, pięć kroków uczenia się, “ujawnianie” raczej niż “wdrukowywanie” lub “wpajanie”, model głębszego rozumienia mózgu, stymulację procesów rozwojowych, budowanie pozytywnej motywacji i umiejętności koncentracji na zadaniu i wymaganych do uczenia się – sprawności wzroku i słuchu. W 1987 roku Paul Dennison i jego żona Gail, która jako tancerka wprowadziła wdzięk i płynność w proponowanych ćwiczeniach, razem z grupą swoich uczniów stworzyli Fundację Kinezjologii Edukacyjnej, aby podzielić się z innymi swoją wiedzą i doświadczeniem. Fundacja jest niedochodową organizacją, która oferuje kursy w ponad 30 krajach całego świata.
Adres: Educational Kinesiology Foundation
PO BOX 3396
Ventura California 93006-3396, USA
www.braingym.org; e-mail: Edukfd@earthlink.net;
Wielu uczniów na całym świecie kończy w ciągu każdego roku program nauki. Fundacja wydaje Brain Gym Journal i organizuje coroczne spotkania swoich członków. Program nauki obejmuje ponad 300 godzin kursów w zakresie edukacji.
W Polsce ta metoda jest obecna od roku 1995 w pracy wielu nauczycieli, psychologów i terapeutów. Naszym pierwszym nauczycielem metody była Paula Oleska, a kursy instruktorskie prowadziła dr Carla Hannaford (neurofizjolog) – blisko współpracująca z dr. Dennisonem. W języku polskim są dostępne jej 3 książki: „Zmyślne ruchy które doskonalą umysł”, „Profil dominujący” i „Serce dziecka”. W roku 1998 dr Dennison był gościem Polskiego Stowarzyszenia Kinezjologów i prowadził w Warszawie warsztat poświęcony treningowi wzroku.
Magdalena Skaradzińska
Leave a Reply